Historia

Wielkopolskie Centrum Pulmonologii i Torakochirurgii, zakład opieki zdrowotnej powołany do świadczenia specjalistycznych usług medycznych w zakresie chorób płuc i gruźlicy, ze szczególnym uwzględnieniem chirurgii klatki piersiowej, chemioterapii nowotworów oraz rehabilitacji pulmonologicznej jest spadkobiercą osiągnięć oraz kontynuatorem poznańskiej ftyzjatrii.

Od XIII wieku

Rodowodu Wielkopolskiego Centrum Pulmonologii i Torakochirurgii należy doszukiwać się w XIII wieku. Biskup poznański Bogufał III w roku 1263 założył przed murami miasta Poznania niedaleko Bramy Wronieckiej Szpital św. Ducha. Zakład przechodził różne koleje losu. Podczas wojen szwedzkich (1650 - 1660) był dwukrotnie spalony. Pierwszy raz odbudowany w 1670 r. a następnie zmodernizowany w 1719 r. Był najokazalszym i najlepiej wyposażonym szpitalem poznańskim. Zajmował kilka murowanych budynków, posiadał folwark we wsi Winiary oraz młyn za Bramą Wroniecką. Szpital prowadzony był przez Zakon Świętego Ducha de Saxia założony przy szpitalu w Montpellier i zajmował się leczeniem dzieci i dorosłych oraz pełnił funkcję opiekuńczą nad porzuconymi dziećmi, kalekami, starcami, kobietami ciężarnymi. W 1788 r. szpital przeniesiono w obręb murów miasta. W związku z likwidacją zakonu św. Ducha na ziemiach polskich, nastąpiła zmiana właściciela i przeznaczenia zabudowań, które zostały sprzedane w 1801 r. mydlarzowi poznańskiemu. W roku 1832 szpital znalazł pomieszczenie przy ul. Sierocej, następnie działał w pomieszczeniach poklasztornych przy ul. Koziej, dając początek istniejącemu do dzisiaj Szpitalowi Miejskiemu przy ul. Szkolnej.

W 1899 r. w Poznaniu założono pierwsze na ziemiach polskich Towarzystwo do Walki z Gruźlicą, w 1906 r. powstała pierwsza Poradnia Przeciwgruźlicza, również w Poznaniu narodził się pomysł utworzenia w Polsce centralnego instytutu naukowego do badań nad gruźlicą. W Klinice Chorób Dziecięcych Uniwersytetu Poznańskiego, w roku 1928 została zainicjowana przez dr. Janusza Zeylanda akcja masowych szczepień przeciwgruźliczych niemowląt. Produkcją szczepionki zajmowała się dr Eugenia Zeyland w Zakładzie Bakteriologii Uniwersytetu Poznańskiego. E. i J. Zeylandowie ściśle współpracowali z Laboratorium Badań Gruźlicy Instytutu Pasteura w Paryżu. W 1929 r. powstał Ośrodek Szczepień BCG. W Poznaniu działało wielu, obok E. i J. Zeylandów znanych lekarzy ftyzjatrów.

Okres międzywojenny

W okresie międzywojennym, pod naciskiem opinii środowiska medycznego i opinii społecznej, w sytuacji gdy szczególnie dotkliwy był brak łóżek dla chorych na gruźlicę, w 1927 r. Magistrat uchwalił budowę nowego szpitala miejskiego na obszarze położonym między ulicami Dąbrowskiego, Szamarzewskiego i Szpitalną, w którym miał się znaleźć 250-łóżkowy oddział dla chorych na gruźlicę. Prace budowlane rozpoczęto latem 1929 r. po zatwierdzeniu przez Radę Miejską projektu zaproponowanego przez architekta Sylwestra Pajzderskiego.

W związku z przedłużającymi się pracami budowlanymi oraz pilną potrzebą utworzenia oddziału dla chorych na gruźlicę, jesienią 1929 r. Magistrat przydzielił na powyższy cel nowo wybudowany obiekt przy ul. Szamarzewskiego 62, z pierwotnym przeznaczeniem na sierociniec. W zaadaptowanym budynku, znacznie skromniejszym niż to co zakładały wcześniejsze plany, urządzono 1 czerwca 1930 r. Oddział Gruźliczy Szpitala Miejskiego.

W czasie działań wojennych Oddział został częściowo zniszczony. Odbudowany i oddany do użytku 1 maja 1946 r. 110-łóżkowy Oddział Płucny Szpitala Miejskiego przy ul. Szamarzewskiego 62, zdecydowanie poprawił warunki leczenia szpitalnego chorych na gruźlicę.

Lata 60.

W lutym 1964 r. uchwałą Prezydium Rady Narodowej dla miasta Poznania powołany został do życia Ośrodek Walki z Gruźlicą dla miasta Poznania przy ul. Szamarzewskiego 62.

Ta nowocześnie wyposażona placówka dysponowała 260 łóżkami w 6 oddziałach szpitalnych oraz posiadała część poradnianą i diagnostyczną.

W 1964 r. oddano do użytku budynek Wojewódzkiej Przychodni Przeciwgruźliczej przy ul. Szamarzewskiego 84, w którym umieszczono poradnie przeciwgruźlicze dla dzieci i dorosłych, 100-łóżkowy oddział szpitalny, pracownie diagnostyczne, dział metodyczno-organizacyjny, radiofotografii i administrację.

Zarządzeniem nr 90/74 Prezydenta Miasta Poznania z dnia 29 czerwca 1974 utworzono Zespół Specjalistyczny Chorób Płuc i Gruźlicy dla miasta Poznania, jednocześnie zlikwidowano 1 lipca 1974 r. jednostkę budżetową: Ośrodek Walki z Gruźlicą dla miasta Poznania.

Po połączeniu Zespołu Specjalistycznego Chorób Płuc i Gruźlicy (dawniej Ośrodek Walki z Gruźlicą) oraz Wojewódzkiej Przychodni Przeciwgruźliczej w jedną całość w dniu 4 lipca 1975 r. powstał Wojewódzki Zespół Specjalistyczny Chorób Płuc i Gruźlicy im. Eugenii i Janusza Zeylandów. Poznań uzyskał potężne centrum pulmonologiczne składające się z Ośrodka I przy ul. Szamarzewskiego 62 oraz Ośrodka II przy ul. Szamarzewskiego 84 w swojej strukturze posiadające następujące działy: szpitalny, poradniany, diagnostyczny, metodyczno-organizacyjny, rehabilitacji i orzecznictwa oraz dział administracyjno-gospodarczy. Część szpitalna dysponowała 400 łóżkami i składała się z 10 oddziałów w tym 6 męskich, 3 kobiecych i 1 dziecięco-młodzieżowego. Na bazie jednego z oddziałów męskich od roku 1965 r. działała Klinika Ftyzjatryczna Akademii Medycznej.

Lata 90.

Na mocy porozumienia zawartego 18 grudnia 1996 r. między Wojewodą Poznańskim a Akademią Medyczną w Poznaniu nastąpiło przekazanie Akademii Medycznej budynku przy ul. Szamarzewskiego 84. Porozumienie przewidywało zakończenie procesu przekazywania Ośrodka II na koniec 1999 r. Ze względu na przekształcenie Wojewódzkiego Zespołu Specjalistycznego Chorób Płuc i Gruźlicy w samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej (18. 11. 1998 r.) proces ten zakończono 31 grudnia 1998 r.

Zespół w drodze reorganizacji i restrukturyzacji zmienił nazwę na Wielkopolskie Centrum Chorób Płuc i Gruźlicy oraz uzyskał status samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej zarządzeniem Wojewody Poznańskiego z dnia 5 listopada 1998 r. Wielkopolskie Centrum Chorób Płuc i Gruźlicy dysponuje 239 łóżkami, składa się ze szpitala, zespołu poradni specjalistycznych, działu metodyczno-organizacyjnego, pracowni diagnostycznych, centralnej sterylizatorni, apteki, części administracyjno-gospodarczej.

Ogólny spadek zachorowalności na gruźlicę spowodował rozszerzenie zakresu świadczeń o szeroko pojęte zagadnienia pulmonologiczne stanowiące problem społeczny: nowotwory i nieswoiste infekcje układu oddechowego, choroby śródmiąższowe, przewlekła obturacyjna choroba płuc, rozedma płuc, astma, zatorowość płucna, grzybice płuc. Już w roku 1975 pacjenci ze zmianami niegruźliczymi stanowili aż 75% , w połowie lat dziewięćdziesiątych wspomniana grupa hospitalizowanych wzrosła do 91,7%, a w roku 2003 do 98,1%. W tej grupie obserwuje się szybki wzrost liczby pacjentów z podejrzeniem raka płuca. W związku z tym położono szczególny nacisk na rozwój wczesnej diagnostyki nowotworów płuc oraz różnorodnych metod terapii.

W 1995 r. utworzono oddział Onkologii Pulmonologicznej oraz Oddział Torakochirurgiczny, zmodernizowano oddział Anestezjologii i Intensywnej Terapii co umożliwiło stosowanie nowoczesnych wysokospecjalistycznych procedur diagnostyczno-leczniczych i rehabilitacyjnych.

Oddział Torakochirurgiczny wraz z nowocześnie wyposażonym blokiem operacyjnym przyjmuje pacjentów z regionu Wielkopolski oraz ze względu na wysokospecjalistyczne procedury również z całej Polski. Od grudnia 2003 r. oddział posiada nową aparaturę do operacji torakochirurgicznych tj. laser neodymowo-yagowy, który umożliwia stosowanie ograniczonej resekcji tkanki płucnej w głębi miąższu w przypadku mnogich przerzutów (do 18 jednoczasowo), operowania w pobliżu wielkich naczyń i serca, ograniczenie powikłań. Laser poszerza możliwość chirurgicznego leczenia różnych nowotworów przerzutowych w płucach.

Oddział Onkologii Pulmonologicznej specjalizuje się w diagnozowaniu oraz kompleksowym leczeniu nowotworów układu oddechowego i klatki piersiowej, szczególnie niedrobnokomórkowego raka płuca. Dnia 16.01.2006 r. decyzją Wojewody Wielkopolskiego o wpisie do rejestru zakładów opieki zdrowotnej, zmienił nazwę na Oddział Onkologii Klinicznej.

Oddziały Pulmonologiczne zajmują się leczeniem chorób płuc i oskrzeli, diagnozowaniem i leczeniem gruźlicy, leczeniem chorób wewnętrznych towarzyszących chorobom układu oddechowego, rehabilitacją pulmonologiczną. Oddział Opieki Paliatywnej utworzony w 2001 roku, zapewnia pacjentom w terminalnym okresie choroby nowotworowej interdyscyplinarną opiekę medyczną, psychologiczną, duszpasterską i społeczną.

Od 1986 roku prowadzona jest tlenoterapia domowa, czyli leczenie niewydolności oddechowej za pomocą koncentratorów tlenu w domu.

Szpital w Ludwikowie

Dnia 1 października 2008 r. nastąpiło połączenie Wielkopolskiego Centrum Chorób Płuc i Gruźlicy w Poznaniu i Wojewódzkiego Specjalistycznego Szpitala Gruźlicy i Chorób Płuc im. St. Staszica w Ludwikowie. Nowa jednostka powstała na mocy Uchwały XXV/343/08 Sejmiku Województwa Wielkopolskiego z dnia 30 czerwca 2008 r. Nazwę “Ludwikowo” nadał w XIX stuleciu francuski właściciel kilku gospodarstw chłopskich tzw. hub, na cześć króla Ludwika XIV. Tą nazwą objęto kompleks zabudowań Sanatorium, a obecnie Szpitala w Ludwikowie znajdujących się na Górze Staszica (112 m n. p. m., 3 km na zachód od Mosiny, 20 km na południe od Poznania) w centrum Wielkopolskiego Parku Narodowego. Zabudowania szpitalne toną w gęstwinie drzew różnego wieku w szlachetnych gatunkach. Wyjątkowe piękno krajobrazu ludwikowskiego zjednały mu nazwę “Perły Wielkopolski”. Urozmaicona konfiguracja terenu, duże i zwarte kompleksy leśne, liczne jeziora w pobliżu, a przede wszystkim korzystne warunki klimatyczne sprawiły, że powstała w tym okresie w Poznaniu spółka akcyjna, która wykupiła część terenów i wybudowała (1886 r.) pensjonat z restauracją - obecny Pawilon I. Po II Wojnie Światowej, po okresie działalności zakładu jako szpitala wojennego, Zakład Ubezpieczeń Społecznych zadecydował o zmianie profilu działalności (1947 r.) - na Sanatorium Dziecięce. Tak funkcjonował zakład do roku 1966. Wtedy to przemianowano sanatorium dziecięce na Sanatorium Przeciwgruźlicze dla dorosłych. Do chwili obecnej zakład zmieniał nazwy na Sanatorium Chorób Płuc i Gruźlicy, Szpital Przeciwgruźliczy, Szpital Pneumonologiczny, Szpital Chorób Płuc i Gruźlicy im. St. Staszica, do momentu połączenia - Wojewódzki Specjalistyczny Szpital Gruźlicy i Chorób Płuc im. St. Staszica. Doskonały wpływ na leczenie i dobre samopoczucie chorych, ma piękne otoczenie, duży 51 ha park szpitalny, który znajduje się w otulinie Wielkopolskiego Parku Narodowego.

Szpital w Chodzieży

W efekcie połączenia nastąpił prężny rozwój obu placówek oraz dynamiczny wzrost ilości i jakości świadczonych usług medycznych. Uzyskane efekty spowodowały, iż na mocy uchwały Nr XXVIII/528/12 Sejmiku Województwa Wielkopolskiego z dnia 26 listopada 2012 roku, organ założycielski postanowił z dniem 1 marca 2013 roku, połączyć Wielkopolskie Centrum Pulmonologii i Torakochirurgii im. Eugenii i Janusza Zeylandów w Poznaniu i Wielkopolski Specjalistyczny Szpital Chorób Płuc i Gruźlicy im. dr. Władysława Biegańskiego w Chodzieży.

Wielkopolski Specjalistyczny Szpital Chorób Płuc i Gruźlicy im. dr. Władysława Biegańskiego położony jest w niewielkiej odległości od głównej drogi łączącej Piłę z Poznaniem, na pięknym, zalesionym wzgórzu zwanym Wilczyńcem, otoczonym jeziorami. Ten neoklasycystyczny obiekt wybudowany został w latach 1923-1925 z inicjatywy Kasy Emerytalnej dla Robotników Polskich Kolei Państwowych w Poznaniu. Ze względu na wspaniałą okolicę i mikroklimat ulokowano w nim Sanatorium dla Płucno Chorych. W uroczystości jego otwarcia, która odbyła się 14 września 1925 r. uczestniczył sam Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Stanisław Wojciechowski. Szczyt rozwoju chodzieskiego sanatorium przypadł na lata 1933-1939, kiedy to kierował nim dr Teodor Białynicki – Birula, lekarz i humanista związany z całą plejadą ówczesnych twórców literatury i sztuki, m. in. z Witkacym, który często gościł w Chodzieży i tu ukończył między innymi dramat "Szewcy". Sanatorium należało wtedy do elitarnych ośrodków w Polsce. W latach powojennych, oprócz leczenia zachowawczego w dwóch oddziałach pulmonologicznych, po otwarciu oddziału chirurgii klatki piersiowej oraz oddziału anestezjologii i intensywnej terapii, możliwe stało się kompleksowe leczenie schorzeń klatki piersiowej. Sukcesy diagnostyczne i terapeutyczne zespołu znanych lekarzy sprawiły, że szpital stał się jednym z najlepszych tego typu szpitali w kraju. Po rozszerzeniu działalności o chirurgię sutka i tarczycy, uznawany był za jeden z wiodących ośrodków specjalistycznych w Polsce.

Centrum Pulmonologii i Torakochirurgii

Decyzja organu założycielskiego o połączeniu Centrum z Wojewódzkim Specjalistycznym Szpitalem Gruźlicy i Chorób Płuc w Ludwikowie oraz z Wielkopolskim Specjalistycznym Szpitalem Chorób Płuc i Gruźlicy im. dr. Władysława Biegańskiego w Chodzieży była momentem przełomowym w działalności i rozwoju wyżej wymienionych placówek. Umożliwiła utworzenie w Wielkopolsce, na ich bazie, centrum leczenia schorzeń układu oddechowego. Powołanie Centrum Pulmonologii i Torakochirurgii odzwierciedla dotychczasowe osiągnięcia w pulmonologii wymienionych szpitali, jak również wyznacza kierunek dalszego rozwoju zakładu. Współczesna pulmonologia, wykorzystująca nowe osiągnięcia naukowe i techniczne, rozwiązuje problemy zdrowotne dotyczące układu oddechowego. Do najważniejszych problemów pulmonologicznych należą: rak płuca, gruźlica, astma oskrzelowa, przewlekła obturacyjna choroba płuc, choroby infekcyjne układu oddechowego, alergologia oraz rehabilitacja chorych ze schorzeniami w obrębie klatki piersiowej, a także opieka długoterminowa i paliatywna nad chorymi z w/w schorzeniami.

Wielkopolskie Centrum Pulmonologii i Torakochirurgii im. Eugenii i Janusza Zeylandów Wielkopolskie Centrum Pulmonologii i Torakochirurgii udziela specjalistycznych usług medycznych z zakresu diagnostyki, leczenia i rehabilitacji chorób płuc, gruźlicy, towarzyszących im chorób wewnętrznych, chirurgii klatki piersiowej, skojarzonego leczenia nowotworów płuc, alergologii, opieki długoterminowej i paliatywnej w trybie stacjonarnym (612 łóżek) i ambulatoryjnym w Zespole Poradni Specjalistycznych. Pracownie diagnostyczne wyposażone w nowoczesne systemy diagnostyczne i aparaturę zapewniają szerokie spektrum badań laboratoryjnych, mikrobiologicznych, obrazowych w tym badania radiologiczne, ultrasonograficzne, tomokomputerowe, a także badania endoskopowe oraz badania czynnościowe układu oddechowego i krążenia.

Obecnie, WCPiT pełni rolę regionalnego, a dla wybranych jednostek chorobowych, ponadregionalnego centrum medycznego. Centrum jest wyposażone w nowoczesny sprzęt medyczny, najnowsze technologie, zatrudnia wysokiej klasy specjalistów, w tym specjalistów przygotowanych do przeszczepów płuc (pozwolenie Ministra Zdrowia na przeszczepianie płuc uzyskane w 2013 r.).

Na bazie Centrum działa Klinika Torakochirurgii Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego oraz Katedra Rehabilitacji w Chorobach Wewnętrznych wraz z Zakładem Rehabilitacji w Chorobach Układu Oddechowego na Wydziale Wychowania Fizycznego Akademii Wychowania Fizycznego w Poznaniu, gwarantując wysoką jakość kształcenia kadry medycznej oraz udzielanych świadczeń zdrowotnych . Centrum realizuje programy naukowe , badania kliniczne oraz programy zdrowotne m.in.: „Program Wczesnego Wykrywania Raka Płuc”, „Program Wczesnego Wykrywania Gruźlicy”, „Poprawa standardów leczenia operacyjnego i skojarzonego raka płuca-doposażenie i modernizacja klinik i oddziałów torakochirurgii”, ponadto Program „Szpital przyjazny kombatantom”, udział w programie „ Strategia Polityki Społecznej Województwa Wielkopolskiego do roku 2020” - Zespół roboczy – Zdrowi Wielkopolanie”.

Centrum w ramach działań profilaktycznych organizuje corocznie bezpłatne świadczenia medyczne dla mieszkańców Poznania i okolic – pt. PIKNIK TLENOWY oraz DZIEŃ CHOREGO.

Systematycznie unowocześniane i modernizowane Centrum wyposażane jest w najnowsze systemy zapewniające bezpieczeństwo pacjentów i personelu, budynków, danych osobowych, sprawne funkcjonowanie oraz profesjonalną i kompleksową obsługę pacjenta: systemu „inteligentny” budynek , elektroniczny system zarządzania ruchem chorych, tryb telekonferencji on-line w standardzie HD, elektroniczną wersję dokumentacji medycznej, ogólnodostępny bezprzewodowy Internet dla pacjentów.

Wielkopolskie Centrum Pulmonologii i Torakochirurgii wdrożyło system zarządzania jakością w Szpitalu w Ludwikowie w 31.01.2003 r., system zarządzania środowiskowego w 2009 r., w Szpitalu w Poznaniu system zarządzania środowiskowego i jakością w 1.02.2005 r. w Szpitalu w Chodzieży system zarządzania środowiskowego i jakością w 06.2013 r. System Zarządzania jest utrzymywany, doskonalony i podlega integracji.