Patroni WCPiT

Eugenia Jadwiga Piasecka-Zeylandowa

Eugenia ZeylandUrodziła się 25 lutego 1899 r. w Krakowie. W 1917 r. po pomyślnie zdanym egzaminie dojrzałości rozpoczęła studia medyczne na Uniwersytecie Jagiellońskim. Dwa lata później została studentką chemii Uniwersytetu Poznańskiego, a w roku 1921 podjęła decyzję o kontynuacji studiów medycznych.

W roku następnym rozpoczęła pracę naukową w Zakładzie Mikrobiologii Lekarskiej na Uniwersytecie Poznańskim, w sposób szczególny interesując się bakteriologią gruźlicy. Szerokie badania i doświadczenia, jakie prowadziła wzbudziły uznanie wielu przedstawicieli świata nauki , którzy niejednokrotnie podejmowali z nią współpracę. Jedną z takich osób był dr Zeyland, jej przyszły mąż. Wspólne zainteresowania zawodowe przyczyniły się do wzmożonej działalności i badań nad szczepionką przeciwgruźliczą oraz kontroli jej produkcji, którą prowadziła w Zakładzie Bakteriologii Eugenia Zeylandowa.

Kolejnym krokiem w jej naukowej karierze było uzyskanie habilitacji z mikrobiologii lekarskiej, co miało miejsce w 1937 r. na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Warszawskiego.

Od 1940 r. rozpoczęła pracę wraz ze swoim mężem w Szpitalu Wolskim w Warszawie. Gdy w 1941 r. dzięki zaangażowaniu prof. Zeylanda powstało Centralne Laboratorium Gruźlicze, profesor objął kierownictwo, a doc. Eugenia Piasecka-Zeylandowa zajęła się badaniami ściśle bakteriologicznymi. Prowadziła też zajęcia z bakteriologii w ramach Tajnego Uniwersytetu Ziem Zachodnich. Po śmieci męża w roku 1944 kontynuowała jego pracę, wydając monografię: „Prątek gruźlicy”.

Zmarła 5 stycznia 1953 r. Spoczęła w grobowcu rodzinnym na Cmentarzu Jeżyckim przy ul. Nowina.

Zasługi doc. Eugenii Piaseckiej-Zeylandowej dla rozwoju medycyny, są bardzo znaczące. Razem z mężem należała do pionierów szczepień BCG w Polsce. Udowodniła przenikanie prątków przez ścianę przewodu pokarmowego, co przyczyniło się do opracowania w roku 1928 przez Komitet Higieny Ligi Narodów międzynarodowego programu badań, niezbędnego do ustalenia wartości szczepień BCG oraz wykazała jako pierwsza (wspólnie z mężem) wahania żywotności prątków BCG w zależności od jakości pożywek, na których rosły. Opublikowała ponad 50 artykułów w czasopismach krajowych i zagranicznych (francuskich, amerykańskich i angielskich). Jej działalność naukową doceniono w kraju i za granicą.

Polskie Towarzystwo Ftyzjopneumonologiczne dostrzegając jej olbrzymi wkład w dziedzinę ftyzjatrii polskiej mianowało ją pośmiertnie w 1967 r. członkiem honorowym.

Janusz Zeyland

Janusz ZeylandUrodzony 22 listopada 1897 r. w Poznaniu. W 1907 r. rozpoczął naukę w Gimnazjum Marii Magdaleny w Poznaniu. 22 lutego 1917 r. uzyskał świadectwo dojrzałości i rozpoczął studia na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Berlińskiego, przerwane powołaniem do armii niemieckiej, w której służył do 9 grudnia 1918 r. Po wybuchu Powstania Wielkopolskiego ochotniczo wstąpił do Wojska Polskiego i do 1920 r. walczył na froncie wschodnim. Po demobilizacji kontynuował studia na Uniwersytecie Warszawskim. W 1922 r. przeniósł się na Uniwersytet Poznański, gdzie w 1924 r. zakończył studia i uzyskał doktorat. W okresie od 1.10.1924 do 31.03.1926 r. pracował w Zakładzie Anatomii Patologicznej Uniwersytetu Poznańskiego jako starszy asystent, a od 1 kwietnia 1926 r. jako adiunkt Zakładu.

W 1929 r. został adiunktem w Klinice Chorób Dziecięcych Uniwersytetu Poznańskiego, w której pracował do wybuchu wojny. W 1925 r. i w 1928 r. pracował w Paryżu i tam wraz z żoną, dr Eugenią Piasecką-Zeyland, docentem bakteriologii na Uniwersytecie Poznańskim, otrzymał od Narodowej Akademii Medycyny (Akadēmie Nationale de Mēdicine) nagrodę im. Pannetiera za udowodnienie bezpieczeństwa i skuteczności szczepień przeciwgruźliczych (BCG), co pozwoliło na ich szerokie stosowanie.

Po powrocie do kraju sprowadził szczep, który miał chronić ludzi przed zachorowaniem na gruźlicę. Po dwóch latach intensywnych i wszechstronnych eksperymentów laboratoryjnych, po przekonaniu się o nieszkodliwości i o skuteczności szczepionki, Zeyland przystąpił do zorganizowania szczepień przeciwgruźliczych poznańskich dzieci. Był pionierem tych szczepień w Polsce.

Jako pierwszy opracował statystycznie częstość występowania gruźlicy wśród dzieci.

Jego przedsięwzięcie szybko znalazło poparcie licznych wielkopolskich instytucji samorządowych i społecznych. Dzięki temu w lipcu 1929 r. powstał w Poznaniu najlepiej zorganizowany w Polsce Ośrodek Szczepień BCG.

W 1931 r. odznaczony Srebrnym Medalem przez Uniwersytet Poznański, w 1932 r. habilitował się z pediatrii a w 1939 r. otrzymał nominacje na profesora tytularnego Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Poznańskiego. Zajmował się głównie badaniami nad gruźlicą u dzieci. W 1940 r. przyjechał z Poznania do Warszawy. Podjął pracę w Szpitalu Skarbowców, następnie w Szpitalu Wolskim, gdzie stworzył Centralne Laboratorium Gruźlicze, którego został kierownikiem. Badaniami bakteriologicznymi w CLG zajmowała się jego żona. Kształcili się tam studenci tajnego Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Warszawskiego oraz Uniwersytetu Ziem Zachodnich. W1941 r. uruchomił pierwszy w dziejach polskiej ftyzjatrii, w Szpitalu Wolskim, 26 łóżkowy oddział dziecięcej gruźlicy płuc, który prowadził na poziomie kliniki uniwersyteckiej. Brał także udział wraz ze swoimi asystentami w posiedzeniach naukowych Oddziału Chorób Wewnętrznych Szpitala (wznowionych mimo zakazu niemieckich władz okupacyjnych), wygłaszając odczyty: 27.09.1941 - "O alergii w gruźlicy”, 22.11.1941 - "Środki sulfonamidowe”.

05.08.1944 r. zginął śmiercią bohaterską rozstrzelany przez Niemców w Szpitalu Wolskim w Warszawie, podczas pełnienia obowiązków lekarskich.

Po Powstaniu Warszawskim, w marcu 1945 r. jego ciało zostało ekshumowane i przeniesione na Cmentarz Powązkowski. W późniejszych latach został przeniesiony na Cmentarz Komunalny na Jeżycach w rodzinnym Poznaniu.

To wyjątkowo sumienny, skromny i uczony badacz, pedagog o niesłychanej erudycji. Znał świetnie język niemiecki, angielski i francuski.

Z powodu dużych trudności w korzystaniu z piśmiennictwa zagranicznego, wskutek zamknięcia bibliotek, profesor zaznajamiał się z najnowszymi pracami naukowymi raz lub dwa razy w tygodniu w bibliotece Państwowego Zakładu Higieny, codziennie przed rozpoczęciem pracy, referując je współpracownikom.

Pozostawił po sobie około 70 prac naukowych w czasopismach polskich i zagranicznych wśród nich aktualny do dziś podręcznik: „Gruźlica płuc u dzieci”.

W okresie międzywojennym zdobył sławę jednego z najwybitniejszych znawców gruźlicy dziecięcej na świecie.

W lipcu 1975 r. imię Janusza i Eugenii Zeylandów otrzymał Wojewódzki Zespół Specjalistyczny Chorób Płuc i Gruźlicy przy ul. Szamarzewskiego 62 w Poznaniu, obecnie po wielu reorganizacjach i zmiany nazwy - Wielkopolskie Centrum Pulmonologii i Torakochirurgii. Rodzinny grób Zeylandów znajduje się na Cmentarzu Jeżyckim, otoczony opieką Wielkopolskiego Centrum Pulmonologii i Torakochirurgii.

Korzystając z tej strony, wyrażasz automatycznie zgodę na zapis lub wykorzystanie plików cookies. Twoja przeglądarka internetowa umożliwia Ci zarządzanie ustawieniami tych plików. Jeśli nie chcesz, by ta informacja wyświetliła się ponownie, kliknij "zgadzam się".